Phẫu thuật ít xâm lấn dưới hướng dẫn siêu âm – Tạm biệt tê và đau tay

　　"Hội chứng ống cổ tay" là một loại bệnh nghề nghiệp, thường gặp ở những người làm công việc phải lặp đi lặp lại các động tác tay hoặc cổ tay, bao gồm các đối tượng như nội trợ thường xuyên làm việc nhà bằng tay, công nhân lao động, nhân viên giao hàng thường xuyên lái xe máy, hoặc nhân viên văn phòng sử dụng bàn phím và chuột trong thời gian dài – tất cả đều là nhóm có nguy cơ cao.

---

　　Các triệu chứng thường gặp gồm: tê và đau ở các ngón tay và lòng bàn tay, hoặc kèm theo tình trạng không thể cầm bút viết, vắt khăn, mở nắp chai, nắm tay lái xe máy. Trường hợp nặng thậm chí có thể khó ngủ vì tay bị tê.

　　Trong số này, chuyên mục "Chăm sóc sức khỏe" sẽ giới thiệu nguyên nhân và phương pháp điều trị của căn bệnh này, đồng thời nhắc nhở những người đang gặp tình trạng tương tự không nên xem nhẹ các tín hiệu cảnh báo từ cơ thể.

 

Nguyên nhân gây ra hội chứng ống cổ tay

　　Nguyên nhân gây ra hội chứng ống cổ tay chủ yếu là do dây chằng vùng cổ tay bị sử dụng quá mức, viêm, chấn thương, thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, hoặc do cơ địa bẩm sinh dẫn đến sự tăng sinh và dày lên, khiến cho dây thần kinh giữa – dây thần kinh chi phối các ngón tay và lòng bàn tay – bị chèn ép lâu dài khi đi qua khu vực gốc bàn tay đến cổ tay (ống cổ tay), từ đó dẫn đến phản ứng thần kinh bất thường. Khi chẩn đoán, có thể sử dụng các phương pháp như “thử nghiệm gập mu tay” (Phalen test) – ép hai cổ tay lại với nhau – hoặc “thử nghiệm gõ” (Tinel sign) – gõ nhẹ lên dây thần kinh giữa ở cổ tay. Nếu xuất hiện hiện tượng teo cơ mô cái (phần cơ ở gốc ngón tay cái), thì đây là dấu hiệu điển hình của việc dây thần kinh giữa bị chèn ép.

　　Tại phòng khám, bác sĩ thường sẽ chỉ định thêm kiểm tra dẫn truyền thần kinh để xác định xem tín hiệu điện khi truyền qua vùng cổ tay có bị gián đoạn bất thường hay không. Nếu bệnh nhân đồng thời có các vấn đề như thoái hóa cột sống cổ hoặc gai xương, đường dẫn truyền tín hiệu thần kinh từ tay lên não cũng có thể bị chèn ép kép, cần bác sĩ phân biệt chẩn đoán, đôi khi còn cần thực hiện thêm các kiểm tra liên quan đến cột sống cổ.

 

Điều trị hội chứng ống cổ tay

　　Điều trị hội chứng ống cổ tay có thể chia thành “điều trị bảo tồn” và “phẫu thuật giải áp dây thần kinh giữa”.

1. Điều trị bảo tồn

　　Hạn chế tối đa việc sử dụng tay trong công việc. Sử dụng thuốc giảm đau hoặc corticosteroid, điều trị vật lý trị liệu, hoặc đeo nẹp tay chuyên dụng cho hội chứng ống cổ tay. Ngoài ra, có thể tiêm dung dịch glucose hoặc corticosteroid quanh dây thần kinh dưới hướng dẫn siêu âm, giúp làm dịu cơn đau cho một số bệnh nhân.

2. Phẫu thuật giải áp dây thần kinh giữa có hỗ trợ bằng siêu âm

　　Đối với những bệnh nhân có triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, phẫu thuật là lựa chọn có thể nhanh chóng cải thiện triệu chứng. Chỉ cần cắt bỏ dây chằng gây chèn ép ống cổ tay để giải phóng áp lực lên dây thần kinh giữa là có thể giảm bớt tình trạng tê và đau ở ngón tay, lòng bàn tay. Phẫu thuật truyền thống thường mở một vết rạch khoảng 1.5–2 cm ở gốc lòng bàn tay, cắt dây chằng đến vị trí dây thần kinh, rồi tiếp tục cắt các dây chằng dưới da dọc theo dây thần kinh. Mặc dù vết thương không lớn, nhưng do vùng lòng bàn tay thường xuyên hoạt động, dễ tiếp xúc với nước nên việc chăm sóc và phục hồi có phần mất thời gian và phức tạp. Thêm vào đó, do hệ thống thần kinh ngoại vi ở da lòng bàn tay rất nhạy cảm, nên khu vực quanh vết mổ có thể gây khó chịu cho bệnh nhân.

　　Nhờ sự phổ biến và tiến bộ của thiết bị siêu âm, hiện nay phương pháp siêu âm được sử dụng rộng rãi để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị các bệnh về khớp, cơ và thần kinh ngoại biên. Phẫu thuật giải áp dây thần kinh giữa có hỗ trợ bằng siêu âm, kết hợp với lưỡi dao siêu nhỏ chuyên dụng dạng móc ngược, có thể thu nhỏ vết mổ chỉ còn 0.2–0.3 cm, không chỉ giảm thiểu khó khăn trong chăm sóc vết thương, đẩy nhanh tốc độ hồi phục vết thương, kết quả của việc phẫu thuật cũng không vì vết thương nhỏ mà bị ảnh hưởng

　　Không chỉ vậy, trong quá trình phẫu thuật sóng siêu âm giúp nhận diện mạch máu, thần kinh quanh dây chằng làm tăng độ chính xác và an toàn. Sau khi cắt dây chằng, siêu âm còn có thể đánh giá xem dây thần kinh và gân bên trong ống cổ tay đã được giải phóng hoàn toàn hay chưa.

　　Phẫu thuật ít xâm lấn dưới hướng dẫn của sóng siêu âm có thể giải quyết hiệu quả tình trạng đau tay, khôi phục chức năng vận động. Tuy nhiên, do dây thần kinh có thể đã bị tổn thương do chèn ép lâu ngày, nên một số bệnh nhân có thể vẫn còn cảm giác tê hoặc đau nhẹ sau mổ. Do đó, khi có triệu chứng của hội chứng ống cổ tay, người bệnh nên đi khám sớm.

　　Ngoài ra, do một phần dây chằng ở lòng bàn tay đã bị cắt trong quá trình phẫu thuật, nên lực nắm tay có thể yếu đi tạm thời, nhưng sẽ phục hồi dần sau khoảng 2 tháng.

 

Tổng kết

　　Hội chứng ống cổ tay tuy là một vấn đề thường gặp, nhưng nếu để kéo dài mà không điều trị có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn. Vì vậy, nếu bạn thường xuyên bị tê hoặc đau ở ngón tay, lòng bàn tay, hãy đến khoa Ngoại thần kinh của Bệnh viện Á Đông để được tư vấn và đánh giá thêm.

 

※ Chuyên môn của bác sĩ Lý Kiến Huân bao gồm: Hội chứng ống cổ tay – phẫu thuật ít xâm lấn dưới hướng dẫn siêu âm, chấn thương đầu, cột sống và chăm sóc tích cực, đột quỵ xuất huyết não, não úng thủy ở người già, các bệnh lý thoái hóa cột sống (trượt đốt sống, gai cột sống, thoát vị đĩa đệm)

#