AI BIẾT THÍCH NGHI THÌ SỐNG SÓT – NGƯỜI CÓ TRÍ TUỆ THÌ PHÁT TRIỂN LÂU DÀI

　　Dưới áp lực của khí hậu cực đoan, thay đổi chính sách và áp lực phát triển bền vững, các doanh nghiệp đang đối mặt với những thách thức chưa từng có. Việc chỉ dựa vào các biện pháp ứng phó ngắn hạn không còn đủ để thích ứng với tương lai – chỉ có “người khôn ngoan theo đuổi sự bền vững” mới có thể đi được đường dài. Bà Hoàng Tình Văn, Chủ tịch Tập đoàn bách hóa Far Eastern SOGO, với kinh nghiệm thực tiễn của mình, mang đến những góc nhìn sâu sắc và hướng dẫn thực tế dành cho các doanh nghiệp theo đuổi lợi thế cạnh tranh lâu dài

---

　　Buổi sáng mở điện thoại, thấy tin thời tiết cực đoan gây ra mưa lớn nghiêm trọng tại Việt Nam, khiến nhà cung cấp phải hoãn ngày giao hàng đã cam kết, không kịp ra mắt sản phẩm mới mùa thu; buổi trưa lại nhận được thông báo từ đối tác rằng một đợt thuế carbon mới sắp có hiệu lực, giá báo sẽ tăng vọt; đến chiều, một tổ chức môi trường nổi tiếng toàn cầu gửi đến 30.000 chữ ký yêu cầu giảm nhựa trong bao bì sản phẩm...

　　Những cảnh tượng đầy cảm giác quen thuộc này chính là đời sống thường nhật trong vận hành của doanh nghiệp chúng ta. Thông thường, chúng ta vẫn có thể ứng phó với tình hình và vượt qua trước mắt – đó là “kẻ thích nghi thì sống sót”. Tuy nhiên, để doanh nghiệp có thể phát triển bền vững, cần phải nhìn thấy trước xu thế: “nhìn vào 5 năm sau, hành động từ 2 năm trước”, chủ động sắp xếp chiến lược, tạo ra giá trị dài hạn, theo đuổi sự ổn định và vượt trội – đó là “người có trí tuệ thì phát triển lâu dài”.

　　Người thích nghi giỏi phản ứng nhanh, khéo léo xoay xở giữa rủi ro và cơ hội: khi nguyên liệu tăng giá, lập tức tái cấu trúc chuỗi cung ứng; khi pháp luật địa phương trở nên nghiêm ngặt, lập tức chuyển sang khu vực có quy định lỏng hơn – tồn tại bằng sự linh hoạt và tốc độ, vận hành bằng sự điều chỉnh và thỏa hiệp.

　　Còn người trí tuệ, không chỉ vượt qua khủng hoảng trong thời biến động mà còn chủ động tạo ra cơ hội, có tầm nhìn xa và bố trí chiến lược từ sớm, biến quyết định của hôm nay thành lợi thế cạnh tranh của ngày mai. Doanh nghiệp của người trí tuệ xem ESG (Môi trường, Xã hội, Quản trị) là động lực tăng trưởng nhằm nâng cao khả năng chống chịu của tổ chức, và thông qua đổi mới sáng tạo cùng chuyển đổi số, không chỉ giải quyết các vấn đề môi trường và xã hội, mà còn mở ra những thị trường mới cho chính mình.

 

“Người trí tuệ bền vững” điển hình – Quản lý chuỗi cung ứng của Unilever

　　Lấy ví dụ từ Unilever – thương hiệu toàn cầu chuyên về thực phẩm, sản phẩm vệ sinh và chăm sóc cá nhân – họ là một trong những doanh nghiệp sử dụng dầu cọ lớn nhất thế giới, với mức tiêu thụ mỗi năm vượt quá một triệu tấn. Mặc dù dầu cọ là một loại cây trồng có giá trị kinh tế, nhưng để trồng loại cây này, cần phải chặt phá diện rộng rừng nguyên sinh tại Đông Nam Á, gây ra tình trạng gia tăng khí thải carbon, mất đa dạng sinh học và kéo theo nhiều rủi ro về nhân quyền. Để phản hồi mối quan tâm ngày càng cao của người tiêu dùng, nhà đầu tư và cơ quan quản lý đối với ESG, Unilever đã chủ động can thiệp từ gốc rễ chuỗi cung ứng, sử dụng công nghệ định vị vệ tinh và trí tuệ nhân tạo để tự động phát hiện các hoạt động chặt phá bất hợp pháp và các khu vực rủi ro cao, nâng cao hiệu quả cảnh báo và kiểm tra.

　　Đến cuối năm 2023, Unilever đã đạt được 97,5% nguyên liệu trong chuỗi cung ứng không gây ra nạn phá rừng, cho phép hệ sinh thái địa phương phục hồi tự nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học và bảo tồn lối sống của cộng đồng bản địa, công ty đã thành công trong việc chuyển đổi tác động tiêu cực của chuỗi cung ứng lên môi trường thành cơ hội cho một cuộc cách mạng xanh, không chỉ nâng cao hình ảnh thương hiệu mà còn trở thành hình mẫu của “trí tuệ bền vững”.

 

Phát triển bền vững là con đường đúng đắn – NVIDIA: Học sinh xuất sắc về ESG tại Mỹ

　　Tuy nhiên, năm nay tại Mỹ, xu hướng về phát triển bền vững dường như đã thay đổi 180 độ. Sau khi Tổng thống Trump nhậm chức, ông lập tức tuyên bố: “Khoan đi, cứ khoan!” (Drill Baby Drill!), kéo theo hàng loạt chính sách mới làm thay đổi cấu trúc cung – cầu của thị trường, đồng thời thách thức nền tảng tích lũy lâu năm của phong trào phát triển bền vững.

 

Vậy, phát triển bền vững có chỉ là một cơn gió thoảng nhất thời? Hay là một chủ đề sẽ tiếp tục định hình tương lai?

　　Chúng ta có thể nhìn thấy xu hướng này thông qua dòng chảy của dòng vốn toàn cầu. Theo dữ liệu của Morningstar, quy mô tài sản của các quỹ liên quan đến phát triển bền vững trên toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục 3,2 nghìn tỷ USD vào cuối năm 2024 – tăng 8% so với năm 2023 và gấp hơn 4 lần so với 6 năm trước. Trong đó, châu Âu vẫn là thị trường chính của các quỹ bền vững, chiếm đến 84% tổng tài sản. Tại Mỹ, do ảnh hưởng của tình hình chính trị – kinh tế trong nước, tỷ lệ này giảm còn 11%, thấp hơn so với 6 năm trước. Tuy nhiên, ở các khu vực ngoài châu Âu và Mỹ, dù tỷ trọng toàn cầu còn thấp nhưng vẫn đạt mức tăng trưởng gấp 3,3 lần trong 6 năm. Điều đó cho thấy, ngoài nước Mỹ, phát triển bền vững vẫn đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu.

　　Chúng ta cũng có thể xác minh tinh thần “Người khôn ngoan bền vững” qua giá trị thương hiệu. Theo báo cáo Brand Finance Global 500, trong top 50 thương hiệu có giá trị nhất toàn cầu năm 2025, 10 vị trí dẫn đầu lần lượt thuộc về: Apple, Microsoft, Google, Amazon, Walmart, Samsung Group, TikTok, Facebook, NVIDIA và Tập đoàn Lưới điện Quốc gia Trung Quốc. Nếu đối chiếu hiệu suất phát triển bền vững với tốc độ tăng trưởng giá trị thương hiệu của nhóm này, sẽ thấy giá trị thương hiệu của NVIDIA đã tăng vọt 98% – là thương hiệu có mức tăng trưởng mạnh nhất trong top đầu. Hơn thế, NVIDIA còn là một trong số ít doanh nghiệp nhiều lần đạt xếp hạng ESG AAA từ MSCI kể từ năm 2018 – đích thực là một học sinh xuất sắc về ESG của nước Mỹ.

 

Bí quyết thực hành phát triển bền vững – Kinh nghiệm từ SOGO Viễn Đông

　　Hành trình chuyển đổi bền vững của SOGO Viễn Đông bắt đầu từ năm 2014, khi sự cố dầu ăn bẩn ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống người dân, gây hoang mang trong xã hội. SOGO là doanh nghiệp bán lẻ đầu tiên tại Đài Loan chủ động ngưng bán toàn bộ sản phẩm của các tập đoàn liên quan, để đảm bảo an toàn thực phẩm cho khách hàng – hành động này đã giành được sự tin tưởng sâu sắc từ người tiêu dùng, đồng thời mở ra cơ hội thúc đẩy trách nhiệm xã hội trong doanh nghiệp (CSR).

　　Từ đó, dù không phải là công ty niêm yết, SOGO vẫn luôn thực hiện quản lý nội bộ chủ động với tinh thần “chuẩn bị trước một bước”. Khi Ủy ban Giám sát Tài chính bắt đầu yêu cầu báo cáo CSR lần đầu vào năm 2015, chúng tôi đã tự nguyện công bố hiệu suất ESG liên tục nhiều năm liền, mở ra con đường chuyển đổi toàn diện.

　　Chúng tôi tích cực xây dựng mô hình vận hành ít phát thải carbon, thúc đẩy môi trường làm việc hạnh phúc, đảm bảo không gian mua sắm an toàn và kết nối liên ngành để tạo ra một hệ sinh thái phát triển bền vững. SOGO Viễn Đông đã gặt hái nhiều thành tựu rõ rệt trong ba khía cạnh: môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG), dẫn đầu ngành với nhiều sáng kiến tiên phong. Sau nhiều năm nỗ lực, trong năm 2025, chúng tôi đã giành được giải nhất hạng mục hiệu suất tổng hợp ngành dịch vụ trong Giải thưởng Doanh nghiệp Phát triển Bền vững ESG của tạp chí Viễn Kiến, đồng thời nhận hơn 220 giải thưởng trong và ngoài nước qua các năm.

　　Ngày nay, ESG đã trở thành yếu tố then chốt để thúc đẩy doanh nghiệp tiến đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tôi xin chia sẻ với các nhà lãnh đạo và quản lý chuyên nghiệp ba niềm tin từ hành trình phát triển bền vững của SOGO Viễn Đông:

　　1. Tầm nhìn và dũng khí đi trước thời đại

　　Năm 2015, khi chưa có tiền lệ, chúng tôi từng bước thiết lập “quy tắc phân loại sản phẩm” trong ngành bán lẻ để tính toán dấu chân carbon, trở thành tiêu chuẩn hiện hành của ngành. Năm 2017, chúng tôi đi đầu ngưng sử dụng đồ dùng một lần và nhựa melamine. Sau đó là EP100 và TNFD – từng bước hiện thực hóa giấc mơ. Muốn bản thân tốt hơn, phải dám dẫn đầu (dare to lead).

　　2. Quyết tâm và sức bền từ lãnh đạo đi đầu

　　Tôi giữ vai trò Chủ nhiệm “Ủy ban Phát triển Bền vững” tại SOGO Viễn Đông, cùng nhân viên động não và hành động. Khi nhân viên cảm thấy mệt mỏi hay hoài nghi, tôi luôn ở bên họ.

　　3. Xây dựng hệ sinh thái phát triển bền vững và bao trùm

　　Chúng tôi không nghĩ đơn giản là tạo ra một màn pháo hoa rực rỡ cho riêng mình, mà là biến ESG trở thành một phần trong ADN của SOGO, cùng các bên liên quan phát triển bền vững. Vì một người có thể đi nhanh, nhưng một tập thể sẽ đi xa. Có nhiều đối tác thì sẽ có nhiều nguồn lực và sức ảnh hưởng lớn hơn.

　　Cuối cùng, đừng xem nhẹ những thay đổi nhỏ tưởng chừng như không đáng kể. Giống như việc SOGO Viễn Đông quyết định ngưng bán toàn bộ sản phẩm dầu bẩn năm xưa – xuất phát từ tinh thần phục vụ khách hàng của ngành dịch vụ – nhưng lại khởi động một quá trình chuyển đổi bền vững kéo dài cả thập kỷ, tạo ra hiệu ứng cánh bướm, mang đến những thay đổi tích cực và sâu sắc.

(Bài viết được trích từ bài phát biểu của Chủ tịch Hoàng Tình Văn ngày 3/6/2025 tại “Diễn đàn Lãnh đạo Nữ Doanh nhân 2025” với chủ đề: “Kẻ thích nghi thì tồn tại, người khôn ngoan thì bền vững – Vì sao doanh nghiệp cần làm ESG?”)

#